Stel je dit eens voor…
Heb je ooit een goede vriend of vriendin gehad die opeens helemaal verliefd werd? Plots draaide hun hele leven om die ene persoon, en leek jouw plek in hun leven kleiner te worden. Misschien voelde je je buitengesloten, misschien zelfs een beetje jaloers. En hoe ongemakkelijk was het om hen te zien knuffelen en lachen, alsof er voor jou geen ruimte meer was?
Nu vraag ik je om dit gevoel verder uit te breiden. Stel je voor dat die vriend of vriendin niet zomaar een vriend was, maar de persoon die altijd jouw veilige haven was, jouw constante factor. En plotseling heeft die een nieuwe partner. Wat zou dat met je doen?
De impact van een scheiding op het leven van kinderen
Voor kinderen is een scheiding vaak het begin van een achtbaan van emoties. De scheiding zelf betekent al een grote verandering: het idee van een gezin zoals zij dat kennen, valt uit elkaar. Maar de echte uitdagingen komen vaak pas later, wanneer ouders nieuwe partners krijgen en samengestelde gezinnen vormen.
Kinderen hebben vaak geen stem in deze veranderingen, maar voelen de gevolgen des te sterker. Ze worden geconfronteerd met gevoelens van verlies, onzekerheid en loyaliteitsconflicten. Laten we deze gevoelens eens verder uitlichten:
1. Verlieservaringen van kinderen bij een scheiding
Kinderen ervaren bij een scheiding en de daaropvolgende veranderingen vaak een gevoel van verlies. Dit kan zich op verschillende manieren uiten:
- Verlies van de oude gezinssituatie: Het vertrouwde gezin waar ze zich veilig voelden, bestaat niet meer.
- Verlies van exclusieve aandacht: Wanneer een ouder een nieuwe partner krijgt, moeten kinderen vaak de aandacht delen met die partner én eventueel nieuwe stiefbroers en -zussen.
- Verlies van routines en stabiliteit: Nieuwe partners en samengestelde gezinnen brengen vaak veranderingen in huisregels, dagelijkse gewoonten en de dynamiek in het gezin.
2. Loyaliteitsconflicten van kinderen bij een scheiding
Bij kinderen ontstaat er vaak een spanningsveld tussen loyaliteit naar beide ouders. Stel je eens voor: je bent blij voor je vader of moeder omdat zij gelukkig zijn met hun nieuwe partner, maar tegelijkertijd voel je dat je andere ouder hierdoor verdrietig is. Mag je die nieuwe partner wel leuk vinden, zonder je andere ouder te kwetsen? Dit innerlijke conflict kan enorm belastend zijn voor een kind.
3. Onzekerheid en aanpassingsproblemen van kinderen bij een scheiding
Een nieuw gezin vormen betekent nieuwe gezichten, nieuwe regels en een nieuwe dynamiek. Dit kan voor kinderen overweldigend zijn. Ze vragen zich af:
- “Wat is mijn plek in dit nieuwe gezin?”
- “Houdt mijn ouder nog net zoveel van mij als vroeger?”
- “Wat als ik die nieuwe partner of stiefbroers en -zussen niet leuk vind?”
Kinderen hebben tijd nodig om zich aan te passen, maar vaak gaat alles in het leven van volwassenen sneller dan zij kunnen bijhouden. De volwassenen zijn immers vaak (nog) verliefd en zien nog veel door hun roze bril.
Hoe ervaren kinderen een scheiding écht?
Om je écht in te leven in hoe een kind zich voelt, kun je jezelf de volgende vraag stellen: wat als jouw hele gevoel van veiligheid en geborgenheid afhankelijk is van iemand die ineens minder tijd voor je lijkt te hebben? Wat als de persoon op wie je altijd hebt vertrouwd, nu veel aandacht besteedt aan iemand anders? Voor een kind kan dit niet alleen verwarrend, maar ook heel pijnlijk zijn. (Dat hoeft uiteraard niet bij elk kind zo te voelen!)
Wanneer je als ouder een nieuwe relatie begint, is het belangrijk om je bewust te zijn van hoe groot deze verandering voor een kind is. Wat voor jou voelt als een nieuwe, mooie start, kan voor een kind voelen als een bedreiging van de stabiliteit.
Wat kunnen ouders doen om kinderen te helpen bij een scheiding?
Als ouder kun je veel doen om je kind te helpen omgaan met de emoties die een scheiding en een nieuw samengesteld gezin met zich meebrengen. Hier zijn enkele tips:
- Gun kinderen tijd: Geef ze de ruimte om te wennen aan veranderingen en forceer geen band met een nieuwe partner of stiefbroers en -zussen.
- Communiceer open: Vraag regelmatig hoe je kind zich voelt en neem hun gevoelens serieus. Laat merken dat je er altijd voor hen bent.
- Wees geduldig: Kinderen hebben tijd nodig om verlies te verwerken en een plek te vinden in een nieuwe gezinssituatie.
- Houd de focus op stabiliteit: Probeer belangrijke routines en vertrouwde gewoonten te behouden, zodat kinderen zich veilig blijven voelen. Uiteraard moet je ook leren je kinderen helpen zich aan te passen aan de veranderingen. Wees hier open over.
- Zorg voor harmonie: Laat kinderen niet het gevoel hebben dat ze moeten kiezen tussen ouders. Blijf respectvol communiceren met / over je ex-partner.
Conclusie: oog voor de gevoelens van kinderen bij scheiding
Bij een scheiding en in een samengesteld gezin is het belangrijk om steeds oog te blijven hebben voor de gevoelens van de kinderen. Verlieservaringen, loyaliteitsconflicten en gevoelens van onzekerheid zijn normaal, maar verdienen jouw aandacht en begrip. Door je in te leven in hun perspectief, kun je hen beter begeleiden in deze ingewikkelde periode.
Het belangrijkste is dat kinderen zich geliefd en gehoord blijven voelen, ondanks alle veranderingen. Want hoe ingewikkeld de situatie ook wordt, kinderen hebben een veilige en stabiele basis nodig om op te groeien.
Zoek je hulp of advies?
Heb jij te maken met een scheiding of een samengesteld gezin en merk je dat je kinderen moeite hebben met de veranderingen? Als expert op het gebied van samengestelde gezinnen help ik je graag verder. Neem contact met me op voor een vrijblijvend gesprek, zodat we samen kunnen kijken wat jouw gezin nodig heeft.
