Stiefmoederburn-out: tips voor stiefmoeders
In deze blog formuleer ik tips voor stiefmoeders om uitputting te voorkomen. Dit omdat veel stiefmoeder uitgeput raken en in een burn-out terecht komen.
Burn-out, chronische uitputting ,… het komt helaas vaak voor bij stiefmoeders/plusmoeders. Een burn-out ontwikkelt zich bij langdurige blootstelling aan chronische stress en die stress is nefast voor ons lichaam en onze geest. Veel mensen met een burn-out raakten opgebrand door hun werk. Meestal zijn het gepassioneerde werkkrachten met een groot verantwoordelijkheidsgevoel. Ze zijn erg gedreven en kunnen moeilijk nee zeggen.
Veel stiefmoeders komen in een gelijkaardig patroon terecht, maar dan in hun nieuw samengesteld gezin. Ze voelen zich verantwoordelijk, zetten zichzelf op de laatste plaats, weten niet waarover ze iets kunnen zeggen en terwijl ze hun uiterste best doen om voor iedereen goed te doen, vergeten ze zichzelf naar waarde te schatten. Zo raken sommige stiefmoeders emotioneel, maar ook fysiek helemaal leeg.
Uitgeputte of boze stiefmoeder
De oorspronkelijke goede bedoelingen kunnen dan wel eens bedolven geraken onder irritaties, frustraties, wanhoop en diep verdriet. Kleine dingetjes kunnen dan ineens genoeg zijn om jou als stiefmoeder helemaal uit het lood te slagen. Je bent gevoeliger dan anders en je gaat je ook aan steeds meer kleine dingen ergeren: het gesmak van je stiefkind aan tafel kan je zo helemaal gek krijgen, of een vergeten rugzak in de inkomhal maakt je boos. Je hebt het gevoel dat niemand rekening met je houdt en dat jij de enige bent die zo zijn best doet om er een fijn samenleven van te maken. Je voelt je miskend en niet geapprecieerd. Je tracht voor iedereen in het nieuw samengestelde gezin goed te doen ten koste van je eigen verlangens en behoeftes.
Als dit herkenbaar is, is dit eigenlijk ook het signaal dat je al te lang en te ver over je grenzen gaat en laat gaan. De zaken zijn hier duidelijk uit balans. Van een fijn samenleven in het nieuw samengesteld gezin is hier trouwens helemaal geen sprake meer, voor niemand. Want ook al is het het laatste wat je wil, het beeld van de boze stiefmoeder komt toch aardig dichterbij.
Het kan anders…
Lieve uitgeputte, verdrietige of gefrustreerde plusmoeder, als je dit leest: je bent niet alleen! En, je kan hieruit geraken! Ik was immers ook zo een stiefmoeder. (Ja, was! Je leest het goed.) Ik was zelfs zodanig uitgeput geraakt dat ik de diagnose fibromyalgie en CVS (chronisch vermoeidheidssyndroom) kreeg. Nu ben ik energieker en vrolijker dan ooit tevoren.
Wat heb ik gedaan om me nu zo heerlijk in mijn vel te voelen als plusouder? Eén van de belangrijkste zaken die ik leerde om te groeien in mijn rol als plusmoeder, is zelfzorg. Zelfzorg is een heel proces. Het is een levenskunst. Het vergt moed en doorzettingsvermogen. Er komen immers ook veel angsten bij kijken. Vaak is de stiefmoeder bijvoorbeeld bang dat hun partner verontwaardigd zal reageren als ze een stuk van de verantwoordelijkheid terug bij hem legt. Of ze zijn bang dat de stiefkinderen meer afstand van hen zullen nemen, als ze grenzen gaan stellen. Stiefmoeders zijn bang dat de omringende familie (en bij uitbreiding de maatschappij) hun keuzes en verlangens zullen afkeuren. Al deze angsten zijn doordrongen van het gevoel “ik ben niet goed genoeg” of “mijn gevoelens zijn niet belangrijk”. Als deze gedachten het helemaal hebben overgenomen, denken stiefmoeders dat ze gefaald hebben of dat een gelukkige relatie met deze partner en zijn kinderen onmogelijk is. In feite is het voor deze stiefmoeders hoogtijd voor een pauze. En, na die pauze is het tijd om een aantal zaken grondig om te gooien.
Heb je het gevoel dat je uitgeput geraakt, een erg kort lontje hebt, of wanhopig wordt? Je zit dan wellicht in een patroon van chronische stress: je neemt teveel hooi op je vork en je geeft jezelf te weinig van wat jij nodig hebt. Je gaat dus in het rood.
Vier belangrijke tips voor stiefmoeders
Lees even verder wat de stappen zijn voor meer ruimte voor zelfzorg in het nieuw samengestelde gezin.
1. Stop
Ja, stop! Stop met jezelf uit te sloven en alles en iedereen op jouw behoeftes voor te laten gaan. Je zit nu duidelijk in een patroon dat jou niet dient. Vertraag even en bekijk wat jij allemaal als automatisch doet. Haal er een paar automatismen uit en stel jezelf de vraag: is dit behulpzaam voor mij? Zeg je al een hele tijd niets over een niet opgevolgde huisregel? Is dat behulpzaam voor jou? Is dat behulpzaam voor het functioneren voor het gezin op lange termijn? En welke “ja,maar”-gedachte komt dan snel naar boven om het te vergoelijken zodat je erover zwijgt? Bekijk deze patronen en kies er al eens eentje uit waarmee je nú gaat stoppen. Heb jij bijvoorbeeld de gewoonte om bij je partner te gaan klagen over huisregels die je stiefkinderen niet opvolgen? Sta daar eens bij stil… Helpt dit patroon jou? Wat heeft het jou al opgeleverd? En, wat zou je willen dat het oplevert? In ieder geval heb jij als plusouder evenveel te zeggen over de huisregels als je partner. Jij bent ook kapitein van jullie (stief)schip. Neem het roer dus ook in handen! Dit zal rust brengen in jullie gezin omdat jij dan ook de juiste plek als verantwoordelijke volwassene inneemt in het gezin.
2. Neem jouw verantwoordelijkheid
In vele gevallen raken stiefmoeders uitgeblust omdat ze tevéél verantwoordelijkheid op zich nemen. Net zoals op de werkvloer zijn het de meest gedreven personen die uitgeblust raken. Zou dat bij jou ook zo kunnen zijn? Onderzoek dan eens welke gewichten jij draagt op je schouders. Zijn die verantwoordelijkheden werkelijk van jou? Wat verwacht jij van jezelf in je nieuwe gezin? Aan wat moet jij voldoen voor het goed genoeg is, vooraleer jij recht van spreken hebt? Eén van de vele punten waar de stiefmoeder vaak teveel hooi op de vork neemt, is het huishouden. Bekijk eens wat jij allemaal van huishoudelijke taken op jou neemt. Is hier volgens jou een disbalans? Bespreek het met je partner en herverdeel de taken over àlle leden van het gezin. Ook een tweejarige kan een taakje doen. Neem hier en daar dus een stapje terug. Zo geef je ook de kans aan de anderen om verantwoordelijkheid op te nemen en wordt het een gezamenlijke realisatie.
3. Omarm jezelf
Lieve plusmoeder, jij bent waardevol! Als je nu een burn-out hebt of er stilaan tegenaan loopt, voel je je wellicht allesbehalve waardevol. Toch is het zo! Eén van de redenen waarom je nu uitgeblust raakt, is wellicht omdat je jezelf niet voldoende naar waarde schat. Dus daar ga je nu mee stoppen, hé? Stel jezelf eens de vraag: “Waar ben ik goed in?”, “Wat is mijn meerwaarde in het gezin?”. Kan je hier een aantal kwaliteiten opnoemen? Super! Wees je hier dan ook bewust van in het dagdagelijkse leven. Straal het uit dat jij waardevol bent! Is het moeilijk om jouw meerwaarde in het gezin te benoemen? Ik kan je alvast dit verklappen: alleen al dat JIJ JIJ bent, is een meerwaarde. Jij brengt met al jouw gevoelens, jouw karakter, jouw grenzen en jouw behoeftes een heel uniek scala aan kwaliteiten binnen in het stiefgezin. Omarm deze unieke mix van eigenschappen van jezelf. De andere leden van je stiefgezin kunnen veel van je leren (en omgekeerd!)
4. Geniet (zonder schuldgevoel)
Om stress te reduceren is het ook belangrijk dat je op regelmatige basis activiteiten doet waarvan je hartje helemaal gaat opleven. Dat kan een sauna-beurt zijn, maar ook een stevige fitnessbeurt is een optie. Zoek uit wat voor jou past! Waar word jij vrolijk van? Waar kikker jij helemaal van op? Blokkeer minstens één moment per week voor dit oplaadmoment. Oh ja: laat je schuldgevoel thuis! Ook dat jij tijd voor jezelf neemt, is een meerwaarde voor iedereen in het gezin. Het helpt jou immers om op een ontspannen manier in het gezin te zijn als je er wél bent. Je zorgt er dus voor dat jij een goede plusmoeder kan zijn. En nog belangrijker, je laat zien aan je partner én je stiefkinderen dat zelfzorg belangrijk is! Je nodigt hen met andere woorden uit om ook goed voor zichzelf te zorgen! Als jij dàt kan bijbrengen aan je stiefkinderen, dan heb je alvast een fantastische job gedaan! Je bent dan een echte +plus in het gezin. Een plusouder!
Elk klein stapje vooruit is er één!
Zo, dit zijn vier mogelijke stappen naar meer zelfzorg en ontspanning in het nieuwe gezin. Herinner jezelf eraan dat dit een proces is. Een proces vraagt tijd. Vier je kleine overwinningen. Elk klein stapje vooruit is er één. Bovendien is leven in een nieuw samengesteld gezin een hele uitdaging. Een nieuw samengesteld gezin heeft zo zijn heel eigen dynamiek. Hiermee leren omgaan, vergt veel oefening. Wees dus mild voor jezelf!
Herval je weer in oude patronen van pleasen en jezelf achteruit stellen? Zeg dan “stop!” en begin opnieuw met deze vier stappen.
Ik wens je heel veel succes met het herwinnen van je energie en het vieren van je kwaliteiten.
Heb je hier graag persoonlijke begeleiding bij van een professional? Dan kan jij mij contacteren voor een kennismakingsgesprek en voor nog meer tips voor stiefmoeders.
